به گزارش مشرق، آسیبهای اجتماعی به عنوان یک معضل مدارس کشور را تهدید میکند و آنگونه که از شواهد پیداست اخبار خوبی از داخل مدارس به گوش نمیرسد. موضوعی که اسفندیار چهاربند مدیرکل سابق آموزشوپرورش شهر تهران ضمن اعتراف به آن میگوید: وضعیت بهداشت و بلوارها و بوستانها و خیابانهای تهران به حمدالله، از خیلی از استانهای کشور بهتر است. وضعیت رستورانها و امکانات تفریحیمان نسبت به تمامی استانها بهتر است. اما وضعیت تربیتمان بهتر نیست وضعیت آسیبهای اجتماعیمان بهتر از شهرهای دیگر نیست. تهران بهشدت آسیبپذیر است. اخبارخوبی از مدارس به گوش نمیرسد. ما با خبرنگاران که صحبت میکنیم، فرار میکنیم. یک جوری بالاخره آنها را دور میزنیم. یک جوری در آمارها سعی میکنیم تعریفهایمان را عوض کنیم. مثلا به من میگویند شما چند دانشآموز معتاد دارید؟ من میگویم تا ببینیم تعریف شما از معتاد چیست؟خودم میدانم دارم با این خبرنگار و پرسش او چه میکنم؟ خودم هم میدانم که در مدارسم چه خبر است؟ شما هم میدانید نخستین اولویت و شعار ما در سال آینده، این است که بزرگترین تهدید بعد از زلزله، تربیت است.
در شرایطی که انواع آسیبهای اجتماعی دانشآموزان را تهدید میکند و از سوی دیگر اعتقادات مذهبی آنها با انواع حربهها و طرح شبهات متعدد نشانه رفته است، توجه به معنویات و مسائل اخلاقی، دینی و پرورشی بیش از هر زمان دیگری در نظام آموزشوپرورش کشور احساس میشود.
در این میان برخی دروس و معلمان میتوانند در فضای پُرآسیب فعلی، با پاسخگویی به شبهات و سوالات متعدد دانشآموزان به ویژه درحوزه مسائل اخلاقی واعتقادی در برهه حساس نوجوانی از آنها در برابر آسیبها حفاظت کنند اما آموزشوپرورش چنان در چنبره مسائل آموزشی گرفتار است که پرداختن به این مسائل در اولویت نبوده و نیست.
با توجه به مسائل طرح شده و انواع آسیبها و تهدیداتی که در کمین دانشآموزان است و در شرایطی که حمایت از برخی دروس مانند دینی باید پُررنگتر از همیشه باشد اما همچنان فضای غالب در مدارس توجه به دروسی همچون فیزیک، شیمی و ریاضی است.
در شرایط فعلی که آسیبهای اجتماعی به عنوان یک دغدغه در کشور مطرح است، آموزشوپرورش با یک خطای استراتژیک در تصویب جداول دروس دوره متوسطه دوم اقدام به کاهش ساعت درس دینی کرد و با وجود انتقاد متعدد مولفان کتب دینی و دبیران این درس، این موضوع مصوب شد.
در شرایط اجتماعی موجود و شبهات مطرح برای جوانان نیاز به مباحث دینی نه تنها کمتر نشده بلکه بیشتر نیز شده است هماکنون جامعه از عدم تربیت دینی رنج میبرد نه نبود فیزیک، شیمی و ریاضی. بنابراین ساعات درس دینی نه تنها نباید کاهش یابد بلکه افزایش آن ضروری است، این نگاه در برنامه درسی ملی نیز مورد تأکید قرار گرفته و تربیت دینی محور تمام مباحث تربیتی تلقی میشود.
آنگونه که محمد دلبری مدیر گروه درسی قرآن و معارف اسلامی میگوید: ساعت درس دینی در سال اول متوسطه از 4 ساعت به دو ساعت، در سال دوم متوسطه از سه ساعت به دو ساعت و در سال سوم متوسطه نیز از سه ساعت به دو ساعت کاهش پیدا کرده و در مجموع ساعت درس دینی از 10 ساعت به 6 ساعت در دوره متوسطه دوم کاهش یافته است.
اگرچه شورای عالی آموزشوپرورش معتقد است در طول دوران تحصیل ساعت درس دینی در مجموع یک ساعت کاهش یافته و تربیت دینی تلفیقی باید مدنظر قرار بگیرد یعنی تمام دروس و تمام معلمان مسئولیت تربیت دینی، دانشآموزان را عهدهدار شوند و در بخش دوم، درس دینی به صورت اختصاصی به موضوع دین بپردازد اما به واقع سایر معلمان و دروس تا چه اندازه به این موضوع می پردازند؟
با توجه به آسیبهای اجتماعی و فعالیت شبکههای ماهوارهای مختلف، دانشآموزان با سوالات متعدد و پیچیدهتری در حوزه دین به ویژه در دوره دبیرستان مواجه هستند و با کاهش ساعات درس دینی در دوره متوسطه نیازهای دینی دانشآموزان تامین نشده و مشکلاتی برای آنها ایجاد خواهد شد.
5 درس انسان و محیط زیست، تفکر و سواد رسانهای، سلامت و بهداشت، مدیریت خانواده و سبک زندگی و کارگاه کارآفرینی و تولید به دروس دوره متوسطه دوم اضافه شده است تا دانشآموزان را برای زندگی آماده کند اما این دروس تا چه اندازه میتوانند به مباحث دینی و اخلاقی بپردازند؟ تنها درسی که شاید قرابتی با درس دینی داشته باشد، مدیریت خانواده و سبک زندگی است اما اینکه درس خانواده با چه رویکردی تدوین و تدریس شود، جای سوال است.
به هر حال رویکرد کاهش ساعت درس دینی با هر بهانهای حتی اضافه شدن دروس جدید اقدام هوشمندانهای نبود و باید منتظر تبعات آن در آینده بود.
در شرایطی که انواع آسیبهای اجتماعی دانشآموزان را تهدید میکند و از سوی دیگر اعتقادات مذهبی آنها با انواع حربهها و طرح شبهات متعدد نشانه رفته است، توجه به معنویات و مسائل اخلاقی، دینی و پرورشی بیش از هر زمان دیگری در نظام آموزشوپرورش کشور احساس میشود.
در این میان برخی دروس و معلمان میتوانند در فضای پُرآسیب فعلی، با پاسخگویی به شبهات و سوالات متعدد دانشآموزان به ویژه درحوزه مسائل اخلاقی واعتقادی در برهه حساس نوجوانی از آنها در برابر آسیبها حفاظت کنند اما آموزشوپرورش چنان در چنبره مسائل آموزشی گرفتار است که پرداختن به این مسائل در اولویت نبوده و نیست.
با توجه به مسائل طرح شده و انواع آسیبها و تهدیداتی که در کمین دانشآموزان است و در شرایطی که حمایت از برخی دروس مانند دینی باید پُررنگتر از همیشه باشد اما همچنان فضای غالب در مدارس توجه به دروسی همچون فیزیک، شیمی و ریاضی است.
در شرایط فعلی که آسیبهای اجتماعی به عنوان یک دغدغه در کشور مطرح است، آموزشوپرورش با یک خطای استراتژیک در تصویب جداول دروس دوره متوسطه دوم اقدام به کاهش ساعت درس دینی کرد و با وجود انتقاد متعدد مولفان کتب دینی و دبیران این درس، این موضوع مصوب شد.
در شرایط اجتماعی موجود و شبهات مطرح برای جوانان نیاز به مباحث دینی نه تنها کمتر نشده بلکه بیشتر نیز شده است هماکنون جامعه از عدم تربیت دینی رنج میبرد نه نبود فیزیک، شیمی و ریاضی. بنابراین ساعات درس دینی نه تنها نباید کاهش یابد بلکه افزایش آن ضروری است، این نگاه در برنامه درسی ملی نیز مورد تأکید قرار گرفته و تربیت دینی محور تمام مباحث تربیتی تلقی میشود.
آنگونه که محمد دلبری مدیر گروه درسی قرآن و معارف اسلامی میگوید: ساعت درس دینی در سال اول متوسطه از 4 ساعت به دو ساعت، در سال دوم متوسطه از سه ساعت به دو ساعت و در سال سوم متوسطه نیز از سه ساعت به دو ساعت کاهش پیدا کرده و در مجموع ساعت درس دینی از 10 ساعت به 6 ساعت در دوره متوسطه دوم کاهش یافته است.
اگرچه شورای عالی آموزشوپرورش معتقد است در طول دوران تحصیل ساعت درس دینی در مجموع یک ساعت کاهش یافته و تربیت دینی تلفیقی باید مدنظر قرار بگیرد یعنی تمام دروس و تمام معلمان مسئولیت تربیت دینی، دانشآموزان را عهدهدار شوند و در بخش دوم، درس دینی به صورت اختصاصی به موضوع دین بپردازد اما به واقع سایر معلمان و دروس تا چه اندازه به این موضوع می پردازند؟
با توجه به آسیبهای اجتماعی و فعالیت شبکههای ماهوارهای مختلف، دانشآموزان با سوالات متعدد و پیچیدهتری در حوزه دین به ویژه در دوره دبیرستان مواجه هستند و با کاهش ساعات درس دینی در دوره متوسطه نیازهای دینی دانشآموزان تامین نشده و مشکلاتی برای آنها ایجاد خواهد شد.
5 درس انسان و محیط زیست، تفکر و سواد رسانهای، سلامت و بهداشت، مدیریت خانواده و سبک زندگی و کارگاه کارآفرینی و تولید به دروس دوره متوسطه دوم اضافه شده است تا دانشآموزان را برای زندگی آماده کند اما این دروس تا چه اندازه میتوانند به مباحث دینی و اخلاقی بپردازند؟ تنها درسی که شاید قرابتی با درس دینی داشته باشد، مدیریت خانواده و سبک زندگی است اما اینکه درس خانواده با چه رویکردی تدوین و تدریس شود، جای سوال است.
به هر حال رویکرد کاهش ساعت درس دینی با هر بهانهای حتی اضافه شدن دروس جدید اقدام هوشمندانهای نبود و باید منتظر تبعات آن در آینده بود.